Motor ve araç teknikleri ders notları
MOTOR : Yakıttan elde ettiği ısı enerjisini mekanik enerjiye çeviren makinelere motor denir.
MOTORUN SINIFLANDIRMASI
1. Yakıtlarına göre:
* Benzinli motorlar(benzin)
* LPG ( Sıvılaştırılmış petrol gazı)
* Dizel motorlar ( mazot veya motorin)
2. Zamanlarına göre:
* 2 zamanlı motorlar
* 4 zamanlı motorlar
a) Emme zamanı
b) Sıkıştırma zamanı
c) Ateşleme zamanı
d) Egzoz zamanı
3. Soğutma sistemlerine göre:
* Hava soğutmalı
* Su soğutmalı
4. Yanma çeşitlerine göre:
* İçten yanmalı
* Dıştan yanmalı
* Araçlarda kullanılan motorların tümü içten yanmalıdır.
* Subap ayarı motorda yapılan ayardır.
* Eksantrik milinin görevi :Subaplara hareket vermektir.
* Krank milinin görevi, pistonlara hareket vermektir.
* Silindir bloğu krank mili ve pistonlara yataklık yapar.
* Motor yağı, yağ filtresi, hava filtresi, buji ve platin araçta belirli kilometre sonunda değiştirilmesi gereken parçalardır.
MOTORUN PARÇALARI
Subap, eksantrik mili ( kam mili) piston, krank mili, distribütör, platin, buji, kondansatör ( meksefe) , endüksiyon bobini , hava filtresi, karbüratör, termostat, devridaim su pompası, marş motoru, şarj dinamosu, (alternatör), emme manifoldu, egzoz manifoldu, karter, yağ filtresi, radyatör, yağ pompası, enjektör, konjektör, ( regülatör)
* Motorun içerisinde motor yağı kullanılır.
* Araçta iki çeşit manifold bulunur.
a) Emme manifoldu
b) Egzoz manifoldu
MARŞ SİSTEMİ
GÖREVİ: Marş motoru yardımıyla motora ilk hareketi vererek motoru çalıştırmaktır.
PARÇALARI:
* Akümülatör
* Marş motoru
* Marş dişlisi
* Kontak anahtarı
* Volan dişlisi
ÇALIŞMASI: Kontak anahtarı açılıp marşa basıldığında marş motoruna elektrik gelir.Marş motoru elektrik enerjisini mekanik enerjiye çevirerek marş dişlisini ve volan dişlisini çevirerek motora ilk hareketi verir.
* Marşa basıldığında marş motoru hiç dönmüyorsa, marş motorun tık diye ses geliyorsa ve marş motoru çalışmıyorsa veya marş motoru, motoru yavaş döndürüyorsa ; Akü boştur, Kutup başları gevşemiştir, bağlantılarda oksitlenme vardır.
* Marşa 10-15 saniyeden fazla basılırsa akü boşalır.
* Motor çalışırken marş yapılırsa marş dişlisi zarar görür.
* Marşa basıldığında marş motoru çalışıyor fakat motor çalışmıyorsa arıza;
1. Yakıt sisteminde veya yakıt sistemi parçalarında
2. Ateşleme sisteminde veya ateşleme sistemi parçalarındadır.
* Marş motoru volan dişlisine hareket verir.
* Uzun süre ve sıkça marş yapılırsa hem akü biter hem de marş motorunun ömrü kısalır.
İTEREK ÇALIŞTIRMA
Marş dişlisinin devre dışı kaldığı, akünün boşaldığı zamanlarda, kontak açılır, araç ikinci vitese geçirilir, debriyaj pedalına tam basılır, araç itilmek suretiyle belirli hız kazandırıldıktan sonra ayak aniden debriyaj pedalından çekilmek suretiyle motorun çalıştırılır. Böylece araca ilk hareket verilmiş olur.
ATEŞLEME SİSTEMİ
GÖREVİ: Sıkıştırılan benzin-hava karışımını buji ile yakmaktır.
PARÇALARI:
1. Akü
2. Kontak Anahtar
3. Endüksiyon Bobini
4. Distribütör
a) Tevzi makarası
b) Kondansatör (meksefe)
c)Platin
5. Bujiler:Ateşlemeyi sağlar.
ÇALIŞMASI: 12 voltluk akü elektriğini, endüksiyon bobini ile 15.000-20.000 volt’a yükselterek distribütöre ve bujilere ateşleme sırasına göre elektrik dağıtmaktır.
* Platinin meme yapması KONDANSATÖRÜN ARIZALI OLMASINDAN KAYNAKLANIR.Zımpara ile temizlenir.
* Motor çalışmazken kontak anahtarı açık unutulduğunda;ENDÜKSİYON BOBİNİ, PLATİN, KONDANSATÖR YANAR.
- Ateşleme sistemi ayarları:
a) Buji ayarı
b) Avans ayarı
c) Platin ayarı
* Ateşleme sisteminde arıza var ise motorda normal yanma olmaz. Egzozdan siyah duman çıkar, yakıt sarfiyatı artar, motor çekişten düşer.
* Bujiler kurum bağlamış ise normal yanma olmaz.
* Elektronik ateşleme sisteminde platin yoktur. Bu yüzden platin ayarı yapılmaz.
* Elektronik ateşleme sistemli araçlarda tekleme olmaz, buji ömürleri uzun olur.
* Buji kablolarından biri veya birkaçı gevşemiş yada çıkmış ise araç tekleyerek çalışır.
* Buji benzinli motorlu araçlarda ateşlemeyi sağlayan elemandır.
* Ateşleme sistemi ıslandığında kontak anahtarı kapatılır, distribütör kapağı açılır, temiz ve kuru bir bezle silinir.
* Avans ve platin ayarı bozuk araçlarda motor tekler , yakıt sarfiyatı artar.
BENZİNLİ MOTORLARIN YAKIT SİSTEMİ
PARÇALARI:
1. Depo: Yakıta depoluk yapar.
2. Yakıt Otomatiği (Pompası):Depo ile karbüratör arasında bulunur.
3. Yakıt Filtresi:Yakıtı temizler.
4. Yakıt Göstergesi:Araçtaki yakır miktarını gösterir.
5. Karbüratör:1/15 oranında yakıt- hava karışımını ayarlar.Emme manifoldunun üzerine bulunur.
6. Emme/Egzoz Manifoltları:Karbüratörün altında bulunur.
7. Hava Filtresi:Karbüratöre giren havayı temizler.Karbüratörün üzerinde bulunur.Yazlık ve kışlık ayar araçta yalnızca hava filtresinde yapılır.
* Araca yakıt ikmali yapılırken MOTOR STOP EDİLİR.
* Karışım oranı bozuk olan ve yakıt sistemi elemanı bozuk olan motorun egzoz dumanı SİYAH ÇIKAR.
* Karışım oranı bozulursa MOTOR ÇEKİŞTEN DÜŞER, YAKIT SARFİYATI ARTAR.
* Boğulmuş motoru çalıştırmak için GAZ PEDALINA TAM BASILIR VE MARŞ YAPILIR.
* RÖLANTİ:Ayak gaz pedalından çekilmiş vaziyette iken motorun çalıştığı devirdir.
* Rölanti ayarı bozuksa ZENGİN KARIŞIM OLUR, YAKIT SARFİYATI ARTAR.
* Rölanti ayarı; YAKIT SİSTEMİ AYARIDIR.
* Yakıt sistemi içerisinde toz, pislik varsa MOTOR DÜZENSİZ , TEKLEYEREK ÇALIŞIR.
* JİKLE:Soğuk havalarda motorun kolay çalışmasını sağlar.Karbüratörün hava giriş deliği üzerinde bulunur.
* Jikle kışın otomatik duruma getirilir.
* HAVA FİLTRESİ:Motora giren havayı temizler. Tıkalı filtre basınçlı hava ile temizlenir.Kışın ise, kışlık pozisyonuna getirilir.
* Filtrenin tıkanması ZENGİN KARIŞIM VE YAKIT SARFİYATINI ARTTIRIR.SİYAH DUMAN ÇIKAR.
* Motor ısınınca stop ediyorsa KARBÜRATÖRE BAKILIR.
* Silindir içerisinde yanmış gazlar egzoz manifoldundan dışarı atılır.
* Araçtan fazla ses çıkıyorsa EGZOZ SUSTURUCUSU DELİKTİR.
* Kullanma kılavuzuna göre belirli kilometre sonunda, BUJİ -PLATİN – MOTOR YAĞI- YAĞ FİLTRESİ DEĞİŞTİRİLİR.
* Motorun çalışması sarsıntılı ise BUJİ KABLOLARINDAN BİRİ ÇIKMIŞTIR.
DİZEL MOTORLARIN YAKIT SİSTEMİ
PARÇALARI:
1. Yakıt deposu
2. Besleme pompası
3. Enjeksiyon pompası
4. Yakıt filtresi
5. Alçak ve yüksek basınç boruları
6. Enjektörler
7. Hava filtresi
8. Kızdırma bujisi
9. Yakıt göstergesi
* Dizel motorlarda silindir bloğuna yalnızca hava girer ve sıkışan havanın üzerine enjektörden püskürtülen motorin ( mazot) ile ateşleme sağlanır.
* Enjektör dizel motorlarda ateşleme elemanıdır.
* Yakıt depodan çenen parça besleme pompasıdır.Besleme pompası, enjeksiyon pompasına motorini gönderir.Enjeksiyon pompası da yüksek basınçla yakıtı enjektörlere gönderir.
* Dizel motorlarda yakıt sistemi hava yapmış ise MOTOR ÇALIŞMAZ.
* Yakıt sisteminin hava yapmasının sebepleri:
a) Depoda yakıtın tamamen bitmesi
b) Yakıt borularının sökülmesi
c) Borulardaki çatlak veya kaçaklar
d) Filtre temizlenmesi veya değiştirilmesinde yakıt sistemi hava yapar.
* Dizel motorlarda soğuk havalarda motorun çalıştırılması için KIZDIRMA BUJİLERİ KULLANILIR.
* Yağlı tip hava filtresi GAZ YAĞI İLE TEMİZLENİR.
* Kuru tip hava filtresi BASINÇLI HAVA İLE TEMİZLENİR.
* Yakıt deposu suyunun alınması dizel motorlarda GÜNLÜK BAKIMDA YAPILIR.
YAĞLAMA SİSTEMİ
GÖREVİ:
1. Sürtünmelerden oluşan aşınmayı önler.
2. Soğutmaya yardımcı olur.
3. Çalışan parçaların temizliğini sağlar.
* KARTER:Yağa depoluk yapar.
* YAĞ POMPASI:Basınçlı olarak motor yağını yağlama kanallarına gönderilir.
* YAĞ FİLTRESİ:Yağı temizler.
* YAĞ GÖSTERGESİ:Motorda yağlama sisteminin çalışıp çalışmadığını sürücüye gösterir.
* YAĞ MÜŞÜRÜ:Yağ göstergesine komut verir.
* YAĞ ÇUBUĞU:Karterdeki yağın seviyesini gösterir.Yağın seviyesi yağ çubuğunun ucundaki iki çizgi arasında olmalıdır.
* YAĞ LAMBASI:Eğer basınç göstermiyorsa (yağ lambası yanıyorsa)
a) Karter contası yırtılmış.
b) Karterde yağ kalmamıştır.
c) Yağ filtresi tıkanmıştır.
* Motorda yağ kontrolü GÜNLÜK BAKIMDA YAPILIR.Araç düz zeminde olmalıdır.Motor stop edilir.4-5 dakika beklenir. Yağ seviyesi yağ çubuğundaki iki çizgi arasında olmalıdır.
* Motor çalışırken yağ lambası yanıyorsa MOTOR HEMEN STOP EDİLİR.
* Motorda yağ kalmadığı halde yağ lambası yanmıyorsa, YAĞ MÜŞÜRÜ ARIZALIDIR.
* Motor yağ değişiminde motor stop edilmelidir.Motor sıcak olmalıdır.
* Motora yağ, SUBAP MUHAFAZA KAPAĞI ÜZERİNDEKİ KAPAKTAN EKLENİR.
* Yağ seviyesi normalin altında motor çalıştırılırsa, MOTOR ISINIR VE YANAR..
* Motor yağ yakıyorsa, SİLİNDİRLER AŞINMIŞTIR. EGZOZDAN MAVİ DUMAN ÇIKAR.
* EGZOZDAN MAVİ DUMAN ÇIKMASININ TEK SEBEBİ MOTORUN YAĞ YAKMASIDIR.
* Kullanma kılavuzuna göre MOTOR YAĞI VE YAĞ FİLTRESİ DEĞİŞTİRİLİR.
SOĞUTMA SİSTEMİ
PARÇALARI:
1. RADYATÖR :Soğutma suyuna depoluk eder.
2. VANTİLATÖR:Radyatördeki suyu soğutur.
3. VANTİLATÖR KAYIŞI:Vantilatöre hareket verir.
4. DEVİRDAİM SU POMPASI:Radyatördeki suy basınçlı olarak su kanallarına gönderir.
5. TERMOSTAT:Silindir kapağı çıkışında bulunur.Motoru çalışma sıcaklığında sabit tutar.
6. HARARET ISI GÖSTERGESİ:Motordaki suyun ısısını gösterir.
7. RADYATÖR HORTUMLARI
8. OTOMATİK FAN MOTORU
9. KALORİFER HORTUMLARI
* Motor hararet yapıyorsa:
- Vantilatör kayışı gevşemiş veya kopmuştur.
- Radyatörde su eksilmiştir.Radyatör kapağı bozuktur.
- Hortumlarda kaçak vardır.
- Silindir kapağı contası çatlamıştır, kaçak vardır.
- Radyatör petekleri tıkanmıştır.Su kanalları kireçlenmiş ise motor fazla ısınır.
- Termostat arızalıdır.
- Otomatik fan arızalıdır.
- Fan müşürü elektrik bağlantısı çıkmıştır.
- Fan motoru müşürü bozulmuştur.
- Araç uygun devir ve viteste kullanılmaz ise hararet yapar.
* Motor hararet yapmış ise RÖLANTİ ‘de çalıştırılır.
* Çok sıcak radyatör kapağı hava basıncı alındıktan sonra açılır.
* Radyatöre ILIK VE KİREÇSİZ su ilave edilir.( İÇİLECEK TEMİZLİKTE)
* Radyatördeki suyun seviyesi PETEKLERİN ÜZERİNDE OLMALIDIR.
* Hararet yapmış radyatöre soğuk su eklenirse, SİLİNDİR KAPAĞI VE SİLİNDİR BLOĞU ÇATLAR.
* Su radyatör petekleri üzerinde olmalıdır.
* Motor çok sıcak çalıştırılırsa , ÇEKİŞTEN DÜŞER.
* Termostat çıkartılırsa MOTOR SOĞUK ÇALIŞIR, GEÇ ISINIR, AŞINMALAR ARTAR.
* Donmayı önlemek için radyatöre ANTİFİRİZ ilave edilir.
* Soğutma suyu seviyesi GÜNLÜK KONTROL edilir.
* Vantilatör kayışına parmakla basıldığında 1-1,5 cm esnemelidir.
* Soğutma sisteminde su yeterli olduğu halde motor hararet yapıyorsa TERMOSTAT ARIZALIDIR.
* Motor uygun vites ve devirde kullanılmazsa : MOTOR HARARET YAPAR.
* Fan motorunun çalışmamasının sebepleri:
a) Fan motorunun sigortası yanmıştır.
b) Fan motoru ile müşür arasındaki bağlantılarda kopma gevşeme veya oksitlenme vardır.
c) Fan müşürü arızalıdır.
d) Fan motoru arızalıdır.
ŞARJ SİSTEMİ
GÖREVİ:Araç için gerekli olan elektrik enerjisini sağlar.Motor çalıştığı zaman mekanik enerjiyi elektrik enerjisine çevirir ve aküyü şarj eder.
PARÇALARI:
1. ALTERNETÖR ( DİNAMO):Hareket enerjisini elektrik enerjisine çevirir.Akümülatörü şarj eder.
2. KONJEKTÖR (REGÜLATÖR): Aracın devri arttıkça dinamodan çıkan akım voltajını ayarlayıp tesisata ve aküye gönderir.
3. ŞARJ GÖSTERGESİ
4. VANTİLATÖR KAYIŞI
5. AKÜMÜLATÖR
6. KONTAK ANAHTAR
* Aracın aküsünde su kaybı oluyorsa, KONJEKTÖR ARIZALIDIR ( FAZLA ŞARJ EDER)
* Vantilatör kayışı, hareketini krank mili kasnağından alır.
* Aracın ampulleri sık sık patlıyorsa KONJEKTÖR ARIZALIDIR VE SİSTEMDE KISA DEVRE VARDIR.
* Vantilatör kayışının koptuğunu ilk önce ŞARJ GÖSTERGESİNDEN ANLAŞILIR.
* Vantilatör kayışı çok sık ise ALTERNATÖR YATAKLARI BOZULUR.
* Araçta elektrik kaynağı ile tamir yapılacağında akü kutup başları gevşektir.
* Marşa basılıp motor çalıştığında şarj lambası söner.
* Motor çalışırken şarj lambası yanar ise ARAÇ HEMEN STOP EDİLİR.
* Motor çalıştığında şarj lambası yanıyorsa:
a) Alternatör arızalıdır.
b) Alternatör kablo bağlantısı gevşektir.
c) Alternatör kömürü aşınmıştır.
d) Vantilatör kayışı gevşek yada kopmuştur.
e) Konjektör arızalıdır.
AKTARMA ORGANLARI
GÖREVİ:Hareketi motordan tekerleklere kadar iletilmesini sağlar.
PARÇALARI:
1. DEBRİYAJ ( KAVRAMA) :Volan ile kutusu arasındadır. Motordan vites kutusuna kadar gelen hareketi isteğe göre kesmek yada vermek.
* Volan, debriyaj balatası, debriyaj pedalı baskısı ve debriyaj bilyesi debriyajın elemanıdır.
2. VİTES KUTUSU ( ŞANZUMAN) :Aracın hızını ve gücünü ayarlar.Debriyaj ile şaft arasındadır.
3. ŞAFT ( KARDAN MİLİ) :Vites kutusunun hareketini diferansiyele iletmektir.
4. DİFRANSİYEL:
a) Şafttan aldığı hareketi 90 derece dönüştürerek akslara iletir.
b) Tekerleklerin virajlarda farklı açılarda ve hızlarda dönmesini sağlar.
* İstavroz dişlisi, mahruti dişlisi, ayna dişlisi ve aks dişlisi diferansiyelin parçalarıdır.
5. AKS:Diferansiyelin hareketini tekerleklere iletir.
* Aktarma organlarında DİŞLİ YAĞ kullanılır.Yağ seviyesi ve kaçak kontrolü yapılır.
* Aracın ilk çalıştırılmasında gaz verildikten sonra DEBRİYAJ PEDALINA BASILIR.
* Araç hareket halinde iken ayağın debriyaj pedalı üzerinde devamlı durması hakinde DEBRİYAJ BALATASI AŞINIR.
* Debriyaj balatası yağlanırsa, sıyrılırsa, aşınırsa ve debriyaj pedal boşluğu fazla ise DEBRİYAJ KAÇIRIR.
* Vites kutusu bakımı yapılırken yağ kaçağı kontrolü yapılır.
* Ani sert duruş ve kalkış debriyaj balatasının sıyrılarak aşınmasına sebep olur.
* Debriyaj kaçırıyorsa YAKIT SARFİYAI ARTAR.
* Debriyaj ayarı bozul olan araçlarda ; araç sarsıntılı kalkış yapar, vites değiştirirken zorlanır ve ses yapar, vites dişleri ve debriyaj parçaları aşınır.
* Araç hareket halinde iken vites kutusu ses yapıyorsa YAĞ KALMAMIŞTIR.
FREN SİSTEMİ
ÇEŞİTLERİ:
1. EL FRENİ: Durmuş olan aracı sabitler.
* El freni teli kopmuş ise FREN TUTMAZ.
* El freni çekili unutularak hareket ettirilmek istendiğinde araç rahat harekete geçmez, kampanalar ısınır, fren tutmaz.
* Soğuk havalarda el freni çekilirse BALATALAR DONARAK YAPIŞIR.
2. SERVİS ( AYAK ) FRENİ:Aracın hızını yavaşlatır veya durdurur.
* Fren yapılınca aracın hızı azalmıyorsa :
a) Hidrolik kalmamıştır.
b) Fren sisteminde hava vardır.
c) Fren balataları aşınmıştır.
d) Fren balataları yağlanmıştır.
e) Borularda ve bağlantılarda kaçak vardır.
PARÇALARI:
1. FREN PEDALI
2. FREN BORULARI
3. FREN BALATALARI
4. KAMPANALARN VE DİSKLER
* Fren hidrolik yağı GÜNLÜK KONTROL EDİLİR.
* Fren yağı azalmış ise HİDROLİK YAĞ İLE TAMAMLANIR.
* Wastinghous ‘lu fren sistemi olan araçta motor stop edilirse FREN TUTMAZ.
* Traktörlerde sağ –sol fren mandalı yolda giderken kilitlenir.
Kompresör, hava depoları ve regülatör HAVALI FREN SİSTEMİ PARÇASIDIR.
* ABS:ABS frenler direksiyon hakimiyeti sağlar.
RODAJ SÜRESİNCE:
1. Ani ve sert kalkış ve duruş yapılmaz.
2. Fazla sürat yapılmaz.
NOT: KATALİTİK KONVEKTÖRLÜ ARAÇLARDA KURŞYNSUZ BENZİN KULLANILIR.KATALİTİK KONVEKTÖRLER EGZOZDAN ÇIKAN ZEHİRLİ GAZLARIN ETKİSİNİ AZALTIR.
* Hava frenli bir araçta hava basıncı çok çabuk düşüyorsa,BORULARDA( REKORLARDA KAÇAK VARDIR.
* Hava frenli bir aracın basınç göstergesi , basınç göstermiyorsa ARAÇ OLDUĞU YERDEN HAREKET ETTİRİLMEZ.
* Kampana ve balata fren sistemi parçasıdır.
* Fren yapıldığında ÖN VE ARKA LASTİKLER BİRLİKTE DURUR.
* El freni ARKA LASTİKLERİ KİLİTLER.
TEKERLEKLER VE LASTİKLER
* Ön düzen ayarı bozuksa lastikler İÇTEN VE DIŞTAN AŞINIR.
* Lastik havaları araca binildiğinde kontrol edilir.
* Araç düz yolda giderken bir tarafa çekiyorsa :
a) Lastik hava basıncı eşit değildir.
b) Lastiklerden biri dubleks , diğeri şamyeli olabilir.
c) Lastiklerden biri yeni, diğeri eski olabilir.
* İç lastiği bulunmayan lastiklere DUBLEKS LASTİK DENİR.
* İç lastiği olan lastiklere ŞAMYELİ LASTİK DENİR.
* Lastik üzerinde rakamlar lastiğin ebadını belirtir.
* Karlı havalarda ÇEKİCİ LASTİKLERİN İKİSİNE ZİNCİR TAKILIR.
* Isıdan dolayı lastiklerin hava basıncı artmışsa, olduğu basınçta bırakılır.
* Lastik değişiminde araç kriko ile kaldırıldığında EL FRENİ ÇEKİLİR.
* BALANS AYARI lastiklerde yapılan ayardır.
* BİJON:Tekerleği sabitleyen vidalardır ve temizliği kuru bez ile yapılır.
* Lastik havaları normal değerden az ise;
a) Lastik kenarlarından aşınır.
b) Direksiyon zor döner.
c) Yakıt sarfiyatı artar.
* Lastik havaları normalden fazla ise;
a) Lastik ortadan aşınır.
b) Araçta titreme olur.
ÖN DÜZEN SİSTEMİ
GÖREVİ:Ön tekerlekleri istenilen yöne çevirmektir.
PARÇALARI:
1. DİREKSİYON SİMİDİ
2. DİREKSİYON KUTUSU
3. DİREKSİYON MİLİ
4. ROT VE ROT BAŞLARI
* Ön düzen sisteminde yapılan ayarlar
a) Rot ayarı
b) Kamber ayarı
c) Kaster ayarı
* Direksiyon sistemi bakımında DİREKSİYON KUTUSU YAĞINA VE ROT BAŞLARINA BAKILIR.
* Direksiyon dişli kutusu kontrol edilir ve ayarları yapılır, yağı kontrol edilir.
* Direksiyon boşluğu artmış ise ;
a) Rot başları aşınmıştır.
b) Direksiyon dişli kutusunda ayarsızlık vardır.
AYDINLATMA SİSTEMİ
* SİGORTA: Kısa devreden doğacak tehlikelere karşı tesisatı korur. Sigorta atmış ( yanmış) ise, aynı amperle veya yenisiyle değiştirilir.
* Araçta sinyaller yanmıyorsa FLAŞÖR ARIZALIDIR.
* MÜŞÜR: İkaz sistemi parçasıdır.
* Fren lambalarından biri yanmıyorsa lambanın ampulü patlamıştır. Fren lambaları yanmıyorsa FREN MÜŞÜRÜ ARIZALIDIR.
* Far bakımında FAR AYARI yapılır. Farlardan biri sönük yanıyorsa FAR KABLO BAĞLANTISI gevşemiştir. Farlar hiç yanmıyorsa FAR ANAHTARI arızalıdır.
* Farlar yanmıyor, karna da çalışmıyorsa SİGORTALAR ATMIŞTIR.
* Araç hareket halinde iken kilometre saati hiçbir değer göstermiyorsa KİLOMETRE TELİ kopmuştur.
* Aracın direksiyonunda ve araçta titreşim varsa lastiklerde balanssızlık vardır.
SÜSPANSİYON SİSTEMİ
* Yaylar:Yoldan dolayı meydana gelen darbe ve titreşimleri üzerine alır.
* AMORTİSÖR:Yayların salınımını üzerine alır.
AKÜMÜLATÖR
AKÜMÜLATÖR ( BATARYA):Motor çalışmazken ışık ve özel alıcıları çalıştırır, aracın çalışması için elektrik üretir.
AKÜMÜLATÖRÜN BAKIMINDA:
1. Elektrolit seviyesi azalmışsa saf su ile tamamlanır.
2. Kutup başlarının oksitleri temizlenir.
* Akümülatörün üst kısmında pislik birikirse , AKÜMÜLATÖR KENDİLİĞİNDEN BOŞALIR.
* Akümülatörün takviyesinde :
Artı (+) kutup ile (+) kutup
Eksi (-) kutup ile (-) kutupla bağlanır.
* Kışın akümülatörün donmaması için TAM ŞARJ EDİLİR.
* Dijital tip göstergeli araçlarda AKÜMÜLATÖR TAKVİYESİ YAPILMAZ.
* Akümülatörün elemanı kapak delikleri açık olmalıdır. Aksi halde akümülatör patlar.
* Akümülatörün iki kutbu üzerinde metal bir parça bırakılırsa : AKÜMÜLATÖR PATLAR.
* Akümülatörün artı kutbu, eksi kutba göre daha kalın ve koyu renklidir.